Wygiełzów

Wygiełzów – wieś sołecka w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie chrzanowskim, w gminie Babice. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa katowickiego. Na terenie Wygiełzowa znajduje się Nadwiślański Park Etnograficzny.

źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Wygie%C5%82z%C3%B3w_(wojew%C3%B3dztwo_ma%C5%82opolskie)

Skansen i Zamek Lipowiec

Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec
Wygiełzów, ul Podzamcze 1, 32 – 551 Babice

Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec zostało utworzone 1 stycznia 2007 r. Początki parku etnograficznego sięgają jednak 1968 roku, kiedy to u podnóża góry zamkowej z ruinami średniowiecznego zamku Lipowiec zaczęto budować skansen, a wraz z zakończeniem konserwacji Zamku w formie trwałej ruiny i udostępnieniem go dla ruchu turystycznego, z dniem 7 kwietnia 1970 r. powołano przy Muzeum w Chrzanowie oddział „Ruiny Zamku Lipowiec – Park Etnograficzny”.

Skansen udostępniono do zwiedzania 15 października 1973 r. Można było wówczas zobaczyć tutaj 3 obiekty. Dziś na terenie skansenu o powierzchni 5,3 ha znajduje się 25 cennych zabytków budownictwa drewnianego, nie licząc małej architektury. W malowniczym terenie znajdują się zagrody chłopskie z sadami i ogródkami kwiatowymi, obiekty związane z wiejską produkcją rzemieślniczą, kościół z dzwonnicą, zespół małomiasteczkowy i inne przykłady architektury wsi nadwiślańskiej.

Do zespołu małomiasteczkowego, zlokalizowanego w zachodniej części Parku, należą: dom podcieniowy z Alwerni (1825 r.) w którym znajduje się dziś sklep z pamiątkami, dom o charakterze podmiejskim przeniesiony z Chrzanowa (1804 r.) wyposażony w warsztat garncarski, spichlerz dworski pochodzący z Kościelca (1789 r.) służący jako miejsce wystaw czasowych oraz karczma z Minogi (XIX w.) z regionalną kuchnią.

Wśród zabudowań wiejskich wymienić warto między innymi takie obiekty, jak modrzewiowa chałupa sołtysia z Przegini Duchownej (1862 r.) z bogatym wnętrzem wyposażonym w oryginalne sprzęty, dom bogatego chłopa z Przeciszowa (1843 r.) z klasą wiejskiej szkoły i warsztatem wikliniarskim, tworzący zagrodę ze stodołą ośmioboczną i chlewikiem z Kaszowa i malowany dom z Podolsza (1862 r.). We wschodniej części skansenu znajduje się zagroda w typie okołu, przeniesiona ze Staniątek, pochodząca z 1855 roku.

Najstarszym obiektem w skansenie jest kościół z Ryczowa z roku 1623, z oryginalnym wyposażeniem pozyskanym wraz z obiektem. Są to m. in. trzy ołtarze w tym ołtarz główny o wystroju barokowym z obrazem Podwyższenia Krzyża Świętego, piękna polichromia z 1930 roku projektu Jerzego Fedkowicza, ucznia Józefa Mehoffera i cenne organy. W obrębie murów stoi dzwonnica z Nowej Góry (1778 r.) a w ich sąsiedztwie budynek plebanii i XVIII wieczne: spichlerz plebański z Tenczynka i stodoła ośmioboczna z Regulic. Obraz wsi nadwiślańskiej uzupełniają: olejarnia z Dąbrowy Szlacheckiej z oryginalnymi stępami i prasą, kuźnia przeniesiona z Liszek i pochodzący z końca XIX w młyn wodny z Sadka z izbą kurną.

Najbardziej okazałym obiektem Skansenu jest Dwór z Drogini z roku 1730, zrekonstruowany w latach 2002 – 2006 w wyniku współpracy finansowej Województwa Małopolskiego, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz wszystkich gmin powiatu chrzanowskiego. Obiekt oprócz stałej ekspozycji wnętrz typowego dworu polskiego, pełni także funkcję konferencyjną i koncertową oraz mieści administrację Muzeum.

Muzeum wzbogaciło swoja ofertę również o amfiteatr z widownią na 500 osób i zapleczem rekreacyjnym wyposażonym w grill i krąg ogniskowy.

W dniu 31 stycznia 2011 roku, decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec zostało wpisane do Państwowego Rejestru Muzeów pod numerem 104.

Rezerwat Lipowiec

Rezerwat Lipowiec – został ustanowiony w 1959 r. w celu zachowania naturalnego fragmentu buczyny karpackiej rosnącej na Garbie Tenczyńskim Wyżyny Krakowskiej. Na jego terenie znajdują się ruiny zamku Lipowiec. W okresie międzywojennym, w 1926 r. profesor Pawłowski odkrył tutaj stanowisko bardzo rzadkiego gatunku storczyka – kruszczyka drobnolistnego. Dla ochrony tej rośliny już w 1933 r. utworzono obszar chroniony, a w 1959 r. na wzgórzu lipowieckim utworzono rezerwat. Południową stronę wzgórza rezerwatu porastają buczyny ciepłolubne, a północną buczyny karpackie. Lasy bukowe występujące w rezerwacie przyrody Lipowiec, przez mieszkańców gminy nazywane Czarnym Lasem, liczą od 120 do 160 lat. Występują tu również takie gatunki drzew, jak: sosna, grab i bez czarny, a w runie aż 24 chronione gatunki roślin naczyniowych oraz 11 gatunków mchów.

Bractwo Rycerskie Ziemi Lipowieckiej

Usługi prowadzone na terenie dziedzińca średniowiecznego Zamku Lipowiec w Wygiełzowie, gdzie poprzez wystrój i klimat rycerski można się przenieść w odległe czasy za panowania Klemensa z rodu rycerskiego Gryfitów. Jesteśmy otwarci na wszystkie życzenia klienta. Każdorazowo tworzymy indywidualną ofertę w zależności od potrzeb i możliwości zamawiającego. – imprezy firmowe z grilem, – przyjęcia prywatne, – pikniki rodzinne, – biesiady przy współudziale bractwa rycerskiego, – organizacja ognisk, – potrawy z grila i napitki staropolskie, – pokazy i walki rycerskie, – turnieje łucznicze (czynny udział uczestników imprezy), – zabawy plebejskie, – karaoke,

Zamek w Lipowcu jest również miejscem spotkania rycerstwa. We wrześniu odbywa się tu Ogólnopolski Turniej Rycerzy XIII-wiecznych. W ciągu dwóch dni widzowie mogą zobaczyć różnego rodzaju pokazy. Turniej otwiera uroczysta prezentacja uczestników. Program imprezy uwzględnia indywidualne i grupowe walki rycerskie, konkurs łuczniczy oraz pokaz dawnego tańca i koncert muzyki dawnej. Dużą atrakcją jest pokaz zabaw plebejskich. Najbardziej widowiskową częścią turnieju jest jednak zdobywanie zamku.

Źródło:

https://turystyka.wp.pl/babice-zamek-lipowiec-6044413736182913a